|
درباره وبلاگ  به وبلاگ من خوش آمدید موضوعات
آخرین مطالب پيوندها
نژاد نژاد مردم روستای دهرود و کردوان استان بوشهرو...
شةوي عاشقان( شب عاشقان) ــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــــ
جعفر رشادت
مةرهةمي زام و قةراري دپ بريندارانة شةو
خةپوةتي شيرين و جصذواني ئةويندارانة شةو
رازي عيشق و شةونمي فرمصسکي ضاوي عاشقة
ناپة و ئاهي دپي ثأدةردي دةروصشانة شةو
ضؤن نةطرييم من بة کوپ، شصواوة لصم أؤذ و شةوم
بؤ تةوافي أؤذي رووت شصواوة و سةرطةردانة شةو
خةرمةني ذينم بة بادا ضوو بة دةس هيجراني تؤ
من دةسووتصم و شةميش بؤ حاپي من طريانة شةو
شةوقي أوويي تؤية رووناکي دپي سةوداسةرم
بؤ تريفةي ماهي أووت ضةن بص‌سةروسامانة شةو
ترجمه:
مرهم آلام و قرار دلهاي خسته است شب
خلوتي شيرين و ميعاد عاشقان است شب
راز عشق و شبنم ديدة دلشد‌گان
ناله و آه دل پردرد درويشان است شب
چگونه نگريم مني که روز و شبم را بازنمي‌شناسم
بهر طواف خورشيد روي توست که شب سرگردان است
خرمن هستي‌ام را هجران تو به دست باد سپرد
من مي‌سوزم و شمع نيز بر حالم مي‌گريد شب
شوق ديدار روي تو روشني‌بخش دل سودايي من‌است
بي فروغ ماه رويت، جلوه و جلايي ندارد شب
منبع:www.p30city.com
سه شنبه 10 بهمن 1391برچسب:شعر,شعر کری,کرد,کردی,شعر شب عاشقان,شب عاشقان,عاشقان,شةوي عاشقان,شعر شةوي عاشقان, :: 1:28 :: نويسنده : دکتر محمد کامیاب
دياري ياران( ارمغان ياران)
ــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــ شاعر:عزيز الي
درووني ثأ شؤر و تاسةم
هةوارطةي يادي يارانة
هةموودةم بة يادي ئةوان
هةرصمي دپ طوپبارانة
ياراني تامةزرؤي ضاکة
ئةوينداري جواني و ثاکي
ئةوانةي بصزار بوون لة شةو
باپيان طرت بةرةو أووناکي
ئةوانةي لة أصي باوةأيان
لة دنياي روون ضاويان ثؤشي
تاپ بوو لايانذياني ديلي
خؤشاوي هةرمانيان نؤشي
کاتص زستان هاتة زصدمان
داطيري کا بة يةکجاري
ياران بة سينةي ثأطوپيان
بةهاريان هصنا بة دياري
ياراني کؤض کردوو ئصستا
طةرضي بة أةنط لصمان‌دوورن
دانيشتووي مةپبةندي نوورن
هصزي هةناو، سؤماي ضاون
درون سرشار از شور من
گلگشت ياد ياران است
هردم از برکت ياد آنان
سرزمين دل، گلباران است
ياران شيفتة نيکي
عاشقان زيبايي و پاکي
آنها که از شب بيزار بودند
و به سوي نور پرواز کردند
آنها که در راه ايمانشان
نيروي جان و روشني ديدة مايند
زندگي باذلت به مذاقشان تلخ آمد
شربت جاودانگي نوشيدند
آنگاه که زمستان به خاک ما تاخت
و خواست که آنرا تسخير کند
ياران با سينه‌هاي پرگل خود
بهار را به ارمغان آوردند
ياران سفرکرده ما اکنون
در سرزمين نور مسکن گزيده‌اند
اگرچه به ظاهر از ما دورند
چشم از خوشي‌هاي دنيا پوشيدند
منبع:www.p30city.net
سه شنبه 10 بهمن 1391برچسب:شعر,شعر کری,کرد,کردی,دیار,دیاریاران,ارمغان یاران,یاران, :: 1:26 :: نويسنده : دکتر محمد کامیاب
بةهاري کوصستان( بهار درکوهساران)
شاعر : استاد هيمن
بة لةنطصزة بة باران
بة شنةباي بةهاران
توانةوة وةک جاران
کةوي بةفري نيساران
·
دةشت وضيمةن رازاوة
کصو و بةندةن نةخشاوة
زؤنط و ضصنکة ذياوة
طيا سةري ثصوة ناوة
·
وةنةوشةي جواني خؤشبؤ
هاتة دةر لة لصوي جؤ
دار دةري کردووة ضرؤ
کةروصشکةي کرد طةنم و جؤ
·
سوصسن و بةيبوون و شلصر
رواون لة جصطةي زةنوصر
قةپبةزي بةست ئاوهةپدصر
شةثؤلان دةدا ئةستصر
·
بذوصنة هةموو وپات
زيندوو بؤتةوة ماپات
جةنطةي بانةمةأص هات
بةرةو کوصستان ضوو خصپات
·
ئةو ترؤثک و نشيوة
ئةو ياپ و خأ و شيوة
لة طوصن بةهةشت خةمپيوة
کص مةپبةندي واي ديوة؟
ترجمه :
رگبارها و باران‌‌هاي پياپي
و نفس نسيم بهاري
پوشش ستبر برف کوهساران را
بار ديگر آب کرد
·
دشت و دمن آراسته شد
کوه و صخره نقش و نگار گرفت
مرداب‌ها و تالاب‌ها باز جان‌گرفتند
و گياهان خودرو از هر سو بردميدند
·
بنفشة زيباي خوشبو
بر لب جوي خودنمايي مي‌کند
درختان جوانه زد‌ه‌اند
و کشتزارهاي گندم و جو موج مي‌زنند
·
سوسن و بابونه و شقايق
در دامنه‌هاي سرسبز شکفته‌اند
آبشارها کف‌آلود و خروشانند
و برکه‌ها و آبگيرها سرشارند.
·
همه‌جا سرسبز است
دامها زندگي را از سرگرفته‌اند
موسم رفتن به ييلاق فرارسيده
و عشاير راهي کوهستان شده‌اند.
·
هرچه بلندي و پستي است
هرچه دامنه و گردنه و دره است
همانند بهشت آراسته شده است
چه‌کسي چنين سرزميني ديده‌است؟
منبع:p30city.net
سه شنبه 10 بهمن 1391برچسب:شعر,شعر کری,کرد,کردی,شعر بهار در کوهستان,بهار,بهار در کوهستان, :: 1:24 :: نويسنده : دکتر محمد کامیاب
خيري خودا ____________________________________________________________ __________________________________________ شاعر : عزيز الي
لة ثةسني خؤشةويستي خوادا
ئةي خصــري خودا ، سوورطوپي بص‌خـاري مني تؤ*
ئةي بةختي کةوي ، خؤري شةوي تاري مني تؤ
خةلكي هةموو تـيـنـوون و تـراويـلکةية بـةشيان *
بــاخـي بـةبـةر و سصـبــةر و جــؤبــاري مـني تؤ
بـصـضارةيـة هــةرکـةس دپـي نـامــؤ لـة ئـةوين بـص *
لــةم سـةردةمـي نـامـؤيـي‌يـةدا ، ضـاري مـني تؤ
سـةرمـةستم ودةربــةستي طــرص و بـةرطـري أص نيم *
بــاوي قــةدةمـم خـؤشـة کة وشيـاري مني تؤ
ســـةد أا بـــة ثــةلامــاري بــةپا أصــکي زةوي بـــم *
بــؤ کــؤشـشـي أابــوونــةوة بـأيـاري مـني تؤ
بــا بــةردي أک و کـيــنـة لــة هــةرلاوة بــبــارص *
شـووشـةي دپـةکـةم ســاغــة کـة دپـداري مني تؤ
طــوص نــادةمــة زستــان کـة وپاتي سـأ و کـأ کـرد *
واتــةت طــوپـة ، زارت طـوپــة ، طـوپـزاري مني تؤ
ترجمه :
موهبت الهي
اي موهبت ا لهي ، ،گل بي‌خار مني تو
اي بخت موافق ، خورشيد شب تار مني تو
ديگران تشنه‌اند و نصيبشان سراب است1
باغ پربار و سايه‌سار و جويبار مني تو
بيچاره‌است هركه دلش با عشق بيگانه‌است
در اين عصر بيگانگي چارة كار مني تو
سرمستم و ازدرشتي و ناهمواري راه غم ندارم
خوش گام برمي‌دارم چراكه هشيار مني تو2
بگذار از هرسو سنگ كينه و دشمني ببارد
آبگينة دلم در امان است زيراكه دلدار مني تو
گوشم بدهكار زمستان نيست كه افسردگي و خموشي مي‌آورد
كلامت گل است ، دهانت گل است ، گلزار مني تو
صدبار اگر از هجوم بلا نقش زمين گردم
باردگر برخاستن را ، عزم استوار مني تو
سه شنبه 10 بهمن 1391برچسب:شعر,شعر کری,کرد,کردی,شعر خیری خودا,موهبت الهی,, :: 1:22 :: نويسنده : دکتر محمد کامیاب
غزلي از رضا جمشيدي
(شاعر توانای کرد)
براي رمضان
اي صاحب ما،ما همه مهمان شماييم
يك لحظه بفرما بده تا زود بياييم
دستور بده سفره ي افطار بچينند
چون تشنه ي يك لقمه ي آن آب و غذاييم
بر سفره ي احساس تو صد جور غذا هست
ما بنده ي بيچاره ي لبريز گناهيم
كوتاه شده باده ي ما از مي نابت
ما كاسه بدستيم كه محتاج دعاييم
آنهم به در خانه ي آباد تو يارب
كاري نكني پيش تو با ناز نياييم
شرمنده ولي ما كه به جز خانه ي سبزت
جايي كه نداريم فقط پيش شماييم
يك ماه قرارست مزاحم بشويمت
هي ورد زبانم شده »مهمان خداييم«
منبع:kordijnoob.blogfa.com
نامهای دختران
ئ
ئادان (آدان: زمین حاصلخیز)
ئادار (آدار)
ئاران (آران: قشلاق)
ئاردا (آردا: نام فرشته‌‌ای در آیین زردشت)
ئارژەن (آرژَن)
ئاریمان (آریمان)
ئارینا (آرینا: آریایی)
ئاشتی (آشتی)
ئاگرین (آگرین: آتشین)
ئالووس (آلوس)
ئالین (آلین)
ئاڤان (آوان: نام کوهستانی در کردستان)
ئاڤزەن (آوزَن)
ئاڤبین (آوبین)
ئاڤشین (آوشین)
ئاڤین (آوین)
ئارگۆن (آرگُن: به رنگ آتش)
ئاژار (آژار: محصول زمین)
ئاژنا (آژنا)
ئاژوان (آژوان)
ئاژین (آژین: زِبر)
ئاساره (آساره: ستاره)
ئاسکۆڵ (آسکُل: بچه آهو)
ئاسمین (آسْمین: یاسمین)
ئاشناو (آشْناو)
ئالشک (آلِشک: شب‌بو)
ئالیا (آلیا: غنچهٔ گل)
ئاڵا (آلا: پرچم)
ئاماژه (آماژه: اشاره)
ئامێز (آمِز: آغوش)
ئایرین (آیرین: آتشین)
ئەتوون (اَتون)
ئەدگار (اَدگار)
ئەردەلان (اَردلان: نام ولایتی در کردستان)
ئەردەم (اَردَم)
ئەرمین (اَرمین)
ئەرنەواز (اَرنَواز)
ئەزموون (اَزمون: امتحان)
ئەژین (اَژین)
ئەسرین (اَسرین: اشکین)
ئەستی (اَستی)
ئەلەگەز (اَلَگَز)
ئەنوا (اَنوا: پناه)
ئەورین (اَوْرین)
ئەوین، ئەڤین (اَوین: عشق)
ئینانا (اینانا: الههٔ عشق)
ئێلیان (اِلیان)
ب
بادا (بادا)
بارین (بارین: باریدن)
بازیان (بازیان)
بازین (بازین)
باژیلان (باژیلان، عشیره‌ای از کُردها)
بانوورام (بانورام)
بانە (بانه: فلات، نام شهری در استان کردستان)
باوان (باوان)
باوێژان (باوِژان)
بانیا (بانیا)
بریا (بِریا: کاش)
بۆژانە (بُژانه: گلی خوشرنگ)
بۆنە (بُنه: مناسبت)
بووژان (بوژان: احیا)
بەدەو (بَدَو: زیبا)
بەرافین (بَرافین)
بەرامە (بَرامه: بوی خوش)
بەدڵ (بَردل: محبوب)
بەربانگ (بَربانگ: افطار)
بەرسنا (بَسنا: )
بەرسین (بَرسین: )
بەرکەن (بَرکن)
بەرما (بَرما)
بەروار (بَروار: نام کوهستانی در کردستان)
بەژنا (بَژنا)
بەژین (بَژین)
بەسیلە (بَسیله)
بەفران (بفران: برفان)
بەفرین (بَفرین: برفی)
بەناز (بَناز: نازنین)
بەنەدەن (بَندَن: کوه)
بەوران (بَوران)
بەھیا (بَهیا)
بەیان (بَیان: بامداد)
بیارە (بیاره)
بێری (بِری: شیردوش)
بێریڤان (بِریوان: شیردوش)
بێژا (بِژا)
بێژان (بِژان)
بێژین (بِژین)
بێستان (بِستان: بوستان)
بێشەنگ (بِشَنگ)
پ
پاراو (پاراو)
پاکان (پاکان: نیکان)
پاکانە (پاکانه: تبرئه، مبری)
پاکاو (پاکاو)
پاکینە (پاکینه)
پرووشە (پُروشه: دانه‌های ریز برف)
پڕژین (پُرژین)
پڕناز (پُرناز)
پژال (پژال: جوانهٔ نازک)
پەرژین (پَرژین: پرچین)
پەرگوڵ (پَرگُل)
پەروە (پَروه)
پەرەنگ (پَرَنگ)
پەژنا (پَژنا)
پەسار (پَسار: نسار)
پەسنۆ (پَسنو)
پەسیرە (پَسیره)
پەلەک (پَلَک)
پەلشین (پَلْشین)
پێتۆ (پیتو)
پیفۆک (پیفُک)
پێلوو (پِلو: پلک)
ت
ترووسکه
ترلال (زیبا،نوعی اسب)
توار (نوعی ریسمان و کردی به معنای پرنده)،نام محلی در دوسیور کشور فرانسه )
تووشیار (اشعه ی خورشید)
تانیا
تارا (=ستاره، اصل این واژه بابلی است که به زبان هندی و زبان فارسی راه یافته[نیازمند منبع])
ج
جیهان
چاوجوان (زیباچشم)
چاورەش (سیەچشم)
چکاوک (نام پرندەای)
چنور (نام گلی خوشبو)
چرو (غنچە)
چیمەن (سبزه و طبیعت)
چوپی (نوعی رقص کردی)
خ
خەزال (غزال)
خەزیم
خوزگه (آرزو، حسرت)
خوناو (باران آهسته و دلپذیر)
د
دامینه (دامنه ی کوه)
دایان (مادر،جمع مادران،دایه)
دلژین (باصفا زندگی کردن)
زانا (دانا)
دیلان (نوعی رقص کردی)
دلنیا (دلگرم و مطمئن)
دلووان (مهربان)
دیانا (نام شهری درعراق، نام الهه رومی)
دیمەن (چشم‌انداز)
دژئاگر(آتش قلعه)
ر
رازاوه (آراسته،تروتمیز)
راژانه (نام گیاهی داروی)
روجا (آفتاب،در پارسی میانه مورد استفاده قرار میگرفت)
روجیار (جمع آفتاب)
روژآوا (غروب، غرب)
روژا (روزها)
روژان (روزها)
روژانو (روز نو)
روژبین (راهنما و هدایت کننده روز)
روژدا (مادر زندگی)
روژه (الماس)
روژیار (میانجی روز و روشنایی)
روژیا (یکی از روزها)
روژیتا (مانند روز و روشنی)
روژینا (چشم انداز روشنایی،روژین)
روژ (خورشید) Roj
روژین (خوروَش)
روناک (روشنا)
ریژنه (باران تند در هنگام آفتاب)
روناهی (تابناک)
رونیاس (روناس)
ریژین (هوش)
ز
زارا (پسندیده)
زریان (بادجنوب)(بهمن)
زوزان
زیرین
ژ
ژوان
ژیانا (زندگی،حیات)
ژین (زندگی)
ژینا (زندگی)
ژیلا
ژینو (زنده)
ژیار
ژیوان (زی بان/بانی زندگی)
ژینوس
ژه نیار
ژاله
ژیله
س
ساریژ
سایدا
سروه
سادیا
سوژین
سازان
سەیران
سکالا
سروشت (طبیعت)
سروه (نسیم)
ستران
سنور(مرز)
سوزان
سوکار (نام کوهستانی در کردستان)
سوماه (روشنایی)
سوما( نام منطقه ایی در ارومیه سرمه چشم)
ش
شاین (شاهدانه)
شنیان (وزیدن نسیم،آرزو کردن،خنده نوزاد)
شونا (نوعی گیاه،اثر)
شیلان (نسترن)
شلیر (۱. سوسن ۲. لاله)
شوخان (=شوخ و شنگ)
شنو (اشنویه)
شنه (نسیم آرام و دلپذیر بهاری)
شەپول (موج، آبخیز)
شەمام
شەرمین
شەوبو
ف
فرمیسک (=اشک)
فینک (=خنک و دلچسب)
ق
ڤیان (=عشق)
ک
کازیوه (سپیدی صبح تا آنجا که همه افق را فراگیرد)
کیژان (جمع دختران)
کالێ (=دختر چشم آبی با گیسوان طلایی)
کانی (=چشمه)
کەژال (=آهو، گونەای از واژه خەزال=غزال، اصل این واژه عربی است.)
کویستان (=کوهستان)
کوردستان (=کردستان)
گ
گلاریس (زلف تابیده،موی بافته شده به زیبایی و آراستگی)
گیوا (جذاب و گیرا)
گلاره(چشم،حبه ی انگور)
گەلاویژ (ستاره شباهنگ،نوعی ستاره که درشبهای تابستان نمایان میشود)
گولاله (لالە،گل)
گزنگ (پرتو خورشید)
م
مژان (مژگان،مژه)
میدیا (سرزمین ماد)
مزگین (مژده)
مهرایین
ن
نینا (اینها)
نازار(دوست داشتنی)
نالین
ناسکی
ناسکول
نساره
نەشمیل (زیبا و دلکش،خوشگل،زیبا اندام)
نه شمین
نەرمین (دلپذیر، مهربان)
نیاز (دعا)
نیان (لطیف، دلپذیر)
نیشتمان (میهن،دیار)
و
وارش (بارش)
وینه (تصویر،عکس،منظره)
وه نه وشه (نوعی گل)
ه
هالان (ویژیگی دختر به لخاظ زیبایی،سروصدا)
هانا (امید،بینایی،خواهش)
هانه (تحریک کردن، اینک)
هایا (هوشیار،زیرک و باهوش)
هورا ( درکردی غوغا و در اوستایی به معنایی نوشیدنی مست کننده یادشده است.)
هورین (صدای جریان شدید آب)
هیدی (آرام،صبور)
هیدیکا (به آهستگی)
هاوین (تابستان)
هەلاله (لاله)
هیرو (گل ختمی)
دو شنبه 9 بهمن 1391برچسب:نام دختر,نام کردی,نامها,نامهای کردی,کرد,کردی, :: 1:8 :: نويسنده : سمانه علیپور
نامهای پسران
ئا
ئاراز (آراز: اَرَس)
ئاسو (افق)
ئاسوس
ئاکار
ئاکام (عاقبت، سرانجام)
ئاکو (قلهٔ کوه)
ئاگرین (آتشین، نام یک کوهستان)
ئالان بلند، با حرمت، سخن دلنشین (نام کوهستانی در کردستان)
ئاوات (امید)
ئارتین ( شعله و گرمای آتش)
ئارمین ( منسوب به آرام-پسر کیقباد)
ئازا ( دلاور، همریشه با آزاد)
ئەگید ( دلاور، اصل این واژه ترکی است)
ئەلەند ( تیغ آفتاب، نخستین پرتو بامدادی خورشید)
ئەردەلان ( اردلان)
ئەردەوان ( اردوان)
ئەژدەر ( اژدر)
ئەویندار ( عاشق)
ئاهورا
آ
آرشین
آمیار
آوات
افران
اورامان
ب
بریار (عهد و پیمان)
باگرو ( تندباد)
باهوز ( گردباد)
بەلین ( پیمان)
بەهیز ( نیرومند)
بەرزان ( بلندپایه)
بەرهەم ( ثمرە)
بەتین ( آتشین)
بهنوش (گوارا، بهترین نوش دارو)
بلیسه ( شعله، اخگر)
بلیمەت ( دلاور)
بروسک ( جرقه)
بروا ( ایمان)
بریار ( تصمیم)
بوران ( بوران)
پ
پارسیا (اهالی پارس)
پەژار (افسردەدل)
پەشیو (هراسان و افسردەدل «همریشه با پژمان»)
پشتیوان (پشتیبان)
پشکو (شکوفە)
پیشەنگ
خ
خوشناو (نامدار،نیک نام)
د
داژیار (روزی ،قدرت)
داوین (دامنه کوه)
دالاهو (برگرفته از کوهی در کرمانشاه)
دانیار ( بخشندە)
دارا
دەرسیم (برگرفته از منطقه درسیم در ترکیه)
دیار (دیار، پیدا)
دیاری
دیلمان(برگرفته از سرزمینی که مابین گیلان و مازندران قرار دارد)
دیمەن (چشم‌انداز)
ر
راژور (جایی بالا،حاکم)
روژیار (آفتاب،زمانه)
روژمان (اندیشه نورانی،مانند روز)
روژهات (روزها)
راژان
راویژ(تدبیر)
روژند(نور خورشید)
رامان (در شگفت )
ریبوار (رهگذر)
ریوان (رهگذر)
ریباز (راه و شیوه)
ریناس (رهشناس)
ریبین (رهشناس، دورنگر، راهبین، دوراندیش، آینده نگر)
ریبین (دورنگر، راهبین)
ریکەوت (کردی)
ریزان (وارد، ماهر)
رزگار (رستگار، آزاد)
روژان
ز
زاگروس (زاگرس اصل این واژه یونانی است.)
زال (حکمران، چیره)
زانا (دانا)
زانیار (دانشور)
زمناکو (نام کوهستانی در کردستان)
زیلان (کردی)
زوران (تلاش، کشتی)
زوراب (کردی)
زریان (نام یک نوع باد)
زیبار
زەردەشت
ژ
ژیار (زندگی شهرنشینی)
ژیکان (قطره ی باران)
ژیوار (زندگی)
ژاوەرو (ژاورود)
ژوان (گفتگوی عاشقانە)
ژیر (هوشمند، همریشه با واژه «زیرک»)
ژیلەمو (اخگر)
ژیوار (تمدن)
ژیوان(نگهبان زندگی)
ژیهات (کاردان، ماهر)
ژیهات (شایسته،لایق)
س
ساکو (کوه بدون گیاه،ساده و بی آلایش)
سایمان (مانند سایه)
سوران (نام یکی از منطقه های وسیع کردستان همچنین با اضافه شدن+ی=سورانی ؛نام یکی از لهجه های معروف در کردی)
سیپان (بلندی مانع باد، نام دوکوه در کردستان)
سارو
ساکار (پاک و ساده)
ساکو
سامال
سه یوان(کوهی در ایلام)
سامرەند
سەردار (سردار)
سەنگاو
سەرکەوت (پیروز)
سەرکو
سیامه ند
سیروان (نام رودی در منطقه هورامان تخت - کردستان)
سوران (نام نوعی لهجه ی مادری کردی سورانی - کرد سوران)
سردشت (به مکانی رویایی گفته میشود همانند بهشت سرسبز،نام شهری کردنشین در آذربایجان غربی)
سیوان (سایبان،چادر)
سیروان
ش
شالیار (همدم شاه )
شاهو
شیروان
شمِال
شیرکو
شورش
شیوان
شوان
شڤان
ک
کاویار (مراد،آرزو)
کژوان (کوهنورد)
م
ماردین (نام یکی از شهرهای کردستان ترکیه)
ماژان (بزرگان،همچنین مکانی در شهرستان بیرجند)
میدیا(سرزمین ماد که محل تولد زرتشت است )
ن
نیهاد (نهاد،هدف و مسیری)
و
وانیار (باسواد)
وارو (رهگذر)
ه
هژار (بینوا،فقیر،تنگ دست)
هژیان (ارزنده،شایان ارزش)
هیرش (یورش،هجوم و حمله)
هیژا (گرامی)
هیمن (آرام)
هیوا (امید)
هاوری ( همراه)
هاوراز (همراز)
هەلمەت (هجوم ناگهانی، دگرگون‌شده واژه عربی حَملة)
هەژار (ندار و فقیر)
هیمن (متین،نجیب)
هەلکەوت (فراز-رونده، چیره)
هەلگورد
هەلو (آله، عقاب)
هەردی
هەورام (برگرفته از اورامانی، نام مردمی از سرزمین دیلمان که به غرب ایران مهاجرت نمودەاند)
هەوراز ( فراز و نشیب)
هیژا ( گرامی، محترم)
هیرش (یورش)
هیوا ( امید)
هوزان (آوازەخوان)
هومەر
هیدی (آرام،ساکت)
هەندرین ( نام کوهستانی در کردستان)
هوگر ( علاقەمند)
تمام سرزمین کردستان پس از امپراتوری ماد تا سال ۱۵۱۴ میلادی یک ایالات مستقل در مجموعه ی سرزمینی ایران بود. در جنگ چالدران که بین نیروهای شاه اسماعیل اول صفوی و سلطان سلیم اول عثمانی در سال ۱۵۱۴ میلادی انجام گرفت بر اثر شکست ایران، بخشی از سرزمین کردستان از ایران جدا شد و نصیب عثمانی گردید. امپراتوری عثمانی سالها بر بخش جدا شده سرزمین کردستان از ایران، فرمان‌راندند تا اینکه با پایان جنگ جهانی اول و نابودی امپراتوری عثمانی متصرفات آن: سرزمین کردستان، سرزمینهای عربی، آسیای کوچک و بالکان تدریجاً تقسیم و یا مستقل گردیدند. بخش جدا شده سرزمین کردستان از ایران، در نقشهٔ جغرافیای امروزی در سه کشور ترکیه، عراق، و سوریه قرار میگیرد.
موسیقی کردی به موسیقی و ترانه‌های مردم کردیزبان گفته میشود.
یک پژوهشگر موسیقی کردی براین باور است که انگیزش پیدایش موسیقی کردی در راستای حفظ زبان ادبیات، فرهنگ، سرگذشتها و در مجموع تمدن و پیشنیه کردها بوده است. موسیقی هاموید (فولکلور) کردی از سه بخش افسانه‌ها، حکایتها و داستان‌ها تشکیل شده است.
افسانه ها
پیدایش موسیقی کردی مثل اکثر قومها و ملت‌های دیگر از افسانه‌های کردی شروع شد که در این قسمت، افسانه‌ها در قالب ترانه‌های کردی گفته می‌شوند و این ترانه‌ها در فرهنگ کردی به ترانه‌های دیوانی تقسیم می‌شوند و بیشتر محتوای آنها همان افسانه‌های کردی است، که شکل حماسی دارند.
اولین طلیعه‌های هنر کردی از بار ادبی و هنر موسیقی حماسه‌های کردی بودند که مشهورترین کسی که به این نوع موسیقی پرداخته «کاویس آغا» بود که ترانه‌های وی همان حماسه‌هایی هستند که از گذشتگان بر جای مانده است. افسانه های زیادی در زبان کردی موجود است که اگر فیلمسازان حرفه ای به آن توجه نمایند و می تواند سوژه های بسیار جالبی را از آن ساخت مانند : زارا عشق چوپان
حکایتها و داستان ها
نوع دیگری از موسیقی فولکولور کردی مربوط به حکایتها و داستان‌هایی میشود که ترانه‌های داستانی نیز به دو بخش قهرمانی و دلدادگی قابل تقسیم هستند.
در ترانه‌های قهرمانی به دلاوریها و مبارزه طلبی‌های یک قهرمان پرداخته میشود و در ترانه‌های دلدادگی جنبه‌های رمانتیک و عاشقانه بین دو شخص بیان میشود که از این میان، ترانه «زنبیل‌فروش» که جنبه عرفانی دارد و ترانه‌های "آس و حسن" و "خج و سیامند" که سرگذشت دو دلداده را بیان می‌کند، از معروفترین آثار در این بخش هستند.
در بخش دیگر موسیقی کردی، کردهای «سورانی» برای خود نوع ویژه‌ای از موسیقی دارند که به آنها «گورانی» میگویند که این نوع ترانه‌ها در میان کردهای اطرف شهرستان ارومیه و کردهای ترکیه (شمال) «لاوژه» گفته میشود و این نوع گورانی‌ها ریتمی به نام «قه‌تار» دارند که پژوهشگران براین باورند ریشه این واژه از واژه زرتشتی «گاتا» گرفته‌شده که در اوایل، مربوط به یک سری نیایش‌ها و مراسم مذهبی بوده است.
دومین نوع این موسیقی «هوره» نام دارد که در ابتدا ترانه‌های ویژه‌ای در حمد و نیایش «اهورامزدا» بود و این واژه نیز ریشه زرتشتی دارد که برای نیایش‌های مذهبی آن زمان کردها که زرتشتی بودند، سروده شده‌اند.
در مراسم ترحیم هنگامی که فردی برای مردم آن منطقه دارای اهمیت فوق‌العاده‌ای بوده، فوت می‌کند، کردها از یک نوع موسیقی که با مرثیه‌سرایی و مرثیه‌خوانی شباهت دارد به صورت ترانه و با تعریف ویژگیهای آن شخص برای او زاری می‌کنند.
در آیین‌های زادروز محمد، کردها یک نوع ویژه از موسیقی را اجرا می‌کنند که به آن «مولودی» میگویند. البته مولودی‌خوانی در بیشتر جوامع مسلمان رواج دارد. اولین مولودنامه در وصف و ستایش محمد را «ملاباتدیی» صوفی و عارف مشهور نوشت که بعدا مرسوم شد که در زمان عید مولود از سروده‌های وی در مولودی خوانی استفاده کنند. اصیل‌ترین سازهای استفاده شده در موسیقی کردی «سرنا» و «دهل» هستند و بعدا سازهایی که وارد این نوع موسیقی شده‌اند مانند «دف» و «تنبور» دارای اهمیت ویژه‌ای شده‌اند. برای اطلاعات بیشتر می‌‌توانید به میژوی ئه ده بی کوردی علاالدین سجادی و پژوهشی در فولکلور کردی مراجعه کنید.موسیقی کردی تا حدودی نمادی از شادیهاو غم و اندوه بعد ازپایان هر جنگ است.
هنرمندان نامدار کرد در عرصه موسیقی
حسن زیرک
سید محمد صفایی منش
سید علی اصغر کردستانی
احمد کایا
محسون قرمزی گول
مرضیه فریقی
مظهر خالقی
شوان پرور
ماملی
جوان هاجو
ذکریا (زه‌که‌ریا)
زیاد اسعد
چوپی فتاح
عادل هورامی
قاله مه‌ری
اردلان
طاهر توفیق
شهرام ناظری
سید خلیل عالی نژاد
شهریبان کردی
گلستان پرور
کاوه
روتیندا
کازو
شاکرو
طاهرو
کراپت خاچو
گولیزر جاسم
سرحد
طاهر خلیلی
جمال مفتی
بهجت یحیی
علی مردان
عدنان کریم
دیار قره داغی
دلشاد
انور قره داغی
برهان چاچان
عزت یلدز هان
عایشان
علیشان
زوزان
بشیر کایا
خلیل غمگین
بنگین
محمد شخو
هوی
ژاله
بصر شاهین
روژین
بدرالدین جوشکون
ارام تیکران
حسن شامو
محمد عارف جزراوی
ایاز زاخویی
کریم کابان
جمشید عندلیبی
کیومرث پورناظری
بیژن کامکار
قشنک کامکار
اردلان کامکار
اردوان کامکار
ارسلان کامکار
حکیم سفقان
سعید خان
دلوان
کوما چار نوا
شوان پرور
ناصر رزازی
نجم الدین غلامی
لیلا فریقی
هردی
اراز
کمال حسن
کاووس آغا
بلقیس
عزت التن نشه
اسماعیل شرفی
حسن ضیافتی
عوسمانه سور
شهین طالبانی . محمدرضا شجریان کیومرث پورناظری رشو جانه آزاد عین الدین عادل هورامی عزیز شاهرخ فتانه ولیدی قادر الیاسی حشمت الله لرنژاد حسین صفامنش سیروس امامی حمید حمیدی رضا لرستانی سید جلال الدین محمدیان میکائیل
قال دایره
حسن ضیافتی از خوانندکان نسل جدید می باشد / او متولد سال 1353 در شهر بوکان می باشد وتا کنون چندین کنسرت موسیقی را در شهرهای بوکان ،تهران، سنندج، بانه و... برگزار کرده است . ایشان تاکنون دو آلبوم موسیقی را در کردستان ایران وکردستان عراق عرضه کرده است وبه صورت زنده در کانالهای kurd sut ,kurdistanTV اجرای پخش مستقیم را داشته اند. ایشان اکنون در شهر بوکان زندگی می کنند.
قاله دایره یکی از هنرمندان دف زن در کردستان ایران می باشد که در شهر بوکان زندگی می کند او هم اکنون حدود 55 سال داشته ودر مراسمهای عروسی در شهر بوکان دف زنی می نماید.
برگرفته از:www.kurdiiran.blogfa.com
در سالهاي 18 و 23 هجري قمري كردان پارس در دفاع از شهرهاي اهواز و فسا و دارابگرد به كمك ساير هم نژادان خود سخت كوشيده اند و حتي خسارات زيادي به اعراب وحشي و غارتگر وارد كرده اند
طبري در اين مورد در فتح شهرهاي فسا و دارابگرد مي نويسد :
«ساريه بن زنيم ( فرمانده اعراب مهاجم ) آهنگ فسا و دارابگرد كرد و چون به اردوگاه دشمن رسيد ، انجا فرود آمد و چندان كه خدا خواست انها را آنها را محاصره كرد و آنگاه دشمنان فراهم آمدند و كردان پارس با انها فراهم شدند و كار اعراب چنان سخت شد كه گروهي بزرگ بر ضد انان فراهم امده بود»
گرچه در اين جنگ ايرانيان در اغاز پيروز شدند ولي با امدن نيروهاي كمكي ايرانيها از اعراب شكست خوردند و ايران اباد و سرافراز توسط اعراب باديه نشين اشغال گرديد كه هنوز هم اين اشغال به عناوين ديگري ادامه دارد .
شادروان ياسمي در كتاب "كرد و پيوستگي نژادي و تاريخي " مي نويسد : «چون اعراب وارد فارس شد كه از مراكز عمده كُرد بلكه مهد تمدن ان طايفه بوده است ، قبايل كرد اين ايالت با ساير برادران ايراني خود كوششهاي سخت و فراوان نمودند و براي حفظ فسا و دارابگرد و ساير نقاط فارس قرباني ها دادند . سپاه عرب بعد از كاميابي بر جان و مال اكراد ابقا نكرد و افراد اين طوايف را به مجازاتهاي سخت رسانيد »طبري در جايي ديگر در فتح اهواز مي نويسد : «گويد : وقتي سپاهها سوي ولايات روان شد ،گروهي بسيار از كردان و ديگران در بيروذ( اهواز) فراهم امدند .....[ابوموسي فرمانده سپاه اعراب ] در ماه رمضان حركت كرد تا با جمعي كه انجا فراهم امده بودندذ كه با مسلمانان كيدي كنند ، يا فرصتي بجويند و ترديد نداشتند كه كار خواهند ساخت »
در ده 1930 ميلادي قطعه پوستي در سليمانيه كوردستان پيدا شده است كه بر ان ابياتي به خط پهلوي كه احتمالا مربوط به سالهاي نخست اعراب به ايران است باشد :
هــورمزگان رمان ، انزان كژان ويشان شارده وه گوره ي گــوره كان
زور ارب كـــردنـــه خابـــور گنـــاي پالـــه ي حتــا شــاره زور
شنــو و كنيكـــان ديل بشينـا ميــــــرد آزا ملـــــي و روي هوينا
رُوِشـــت ستره مانـه وربيكس بزيــــــكا نيكا هورمــز و هيوچكس
ترجمه :
نيايشگاهها ويران شد،آتش ها خاموش بزرگ بزرگان خود را نـــهان كرد عرب ستـــمكـار خراب كرد روستاها را تــــا شــــاره زور
زنان و دختران بـــــه اسيـري رفتنــد آزاد مـردان در خـون [خويش] غلتيدنـد
كيش زرتشت بـــي كــــس مانــــد اهورمــزدا به هيچ كس رحــم نمي كند در سده هاي دوم و سوم هجري اطلاعات ما از كردان پارس بسيار اندك است
اطلاعات ما از سده چهارم بيشتر مي باشد :
جغرافي دانان اين سده در كتابهاي خود كردان پارس را خداوندان شهرها و روستاها خوانده اند .كه بزرگترين انها ابو اسحق ابراهيم استخري (كتاب ممالك و مسالك – سالهاي 321 تا 381 هجري قمري ) مي باشد كه توصيف كاملي از كردان پارس بصورت زير مي نمايد :
« جمعيت كردان پارس بيشتر از ان است كه بتوان ثبت كرد اما شنيده شده كه در سرزمين پارس خانه هاي كردان باديه نشين بيشتر از 500000 نفر است . استخري ايلات كرد پارس را در پنج گروه زير شرح مي دهد :
1- رم جيلويه اين رم قديمي ترين رم مي باشد ( منظور از رم بايستي "رم " به معناي " گله" باشد)
محدوده اين رم از شمال به اصفهان و كوه استخر و شهر استخر و بيضا (شمال شهر شيراز )و شهر شاپور (بيشاپور) و ارجان در مرز خوزستان مي داند
2- رم لوالجان
اين رم از ان احمد بن ليث مي باشد كه در كوره اردشير خوره (با مركزيت شهر گور يا فيروزاباد فعلي ) مستقر مي باشند كه يك سوي اين كوره خليج هميشه فارس بوده است (فارس بعد از دوره ساسانيان به پنج كوره يا خوره به نام هاي استخر،دارابگرد ،اردشيرخوره ، شاپور و ارگان تقسيم شده است )
3- رم ديوان
رييس اين رم حسين بن صالح بوده و محل استقرار انها در كوره شاپور كه شهر بيشاپور در 20 كيلومتري شمال شهر كازرون است ،بوده و يك حد ان نزديك كوره اردشير خوره است استخري مي افزايد :«حدود "ئطنف" نزديك رم ديوان است كه اقاي دكتر صداقت كيش به دليل نداشتن نقطه در اين واژه نام مشابه ان را در استان فارس نديده است ولي به نظر بنده اين منطقه حدود نطنج باشد كه هم اكنون در شهر كازرون منطقه اي به همين نام وجود دارد كه احتمالا منظور استخري همان باشد .
4- رم شهريار
اين رم در حوالي شهر اصفهان باشد و سكني ندارند و سردسير و گرمسير مي كنند كه تا زمان استخري رياست ان بر عهده احمد بن فارس بوده است
5- رم كاريان
مرز شمالي اين رم ايالت اصفهان و مرز شرقي كرمان و حد بالاي ان اردشير خوره بوده است و حد ديگر ان نيز سيف بني صفار بوده است .
بعد از اسلام سواحل شمالي خليج فارس يعني استانهاي كنوني بوشهر و هرمزگان كه قسمتي از ايالت فارس بوده اند شامل سه سيف بوده كه سيف صفار در جنوب لارستان و به عبارتي هرمزگان كنوني بوده است و اتشكده اي به نام كاريان ( در جنوب شهر لار و در روستاي كنوني كاريان قرار داشته است ) ومردم فارس در بين اتشكده هاي فارس بسيار گرامي مي داشته اند
رم ها توسط افراد ديگري چون ابن حوقل نيز تقسيم بندي شده الند كه از ذكر انها خودداري مي شود
در كتاب تاريخ بيهقي كه در سال 563 قمري نوشته شده است بحثي تحت عنوان « در ذكر مضاف و منسوب به هر شهري » مطالبي اورده است كه به نظر شادروان رشيد ياسمي ميهن اصلي كردان فارس بوده است . در اين كتاب چنين امده است:
«در هر ناحيتي و ولايتي چيزي بود بدان ناحيت و ولايت منسوب گويند :حكماي يونان و زرگران شهر حران و جولاهگاه يمن و دبيران سواد بغداد و كاغذيان سمرغند و صباغان سيستان و عياران طوس و كربزان مرو و مليح صورتان بخارا و زيركان و نقاشان چين و تيراندازان ترك و دهات بلخ و اصحاب ناموس غزنين و جادوان هند و ضعفاي كرمان و اكراد فارس و تركمانان حدود قونيه و انگوريه و طرف روم و صوفيان دينور و....و ادباي بيهق »
ابن خلدون ( 732-808 قمري )در سده هشتم مي نويسد :
«در جانب شرقي بلاد خوزستان كوههاي اكراد است كه به نواحي اصفهان پيوسته است و مساكن كردها در ان كوهها است و چادرگاههاي آنان در پشت ان ناحيه در سرزمين فارس است كه آنها را زموم يا رم مي نامند »
امير تيمور گوركاني و كردان پارس :
امير تيمور دو مرتبه به فارس لشكركشي مي كند يكي درسال 789 قمري و ديگري در سال 795 قمري .
به نظر مي رسد كه اين جهانگشا در سفر اول ، مشكلي با ايلات فارس و بويژه كردان فارس نداشته است اما در سفر دوم يعني در سال 795 محمود كتبي مي نويسد كه امير تيمور از راه سيمره به شوشتر مي ايد و در راه هركجا كه احشام لر و كرد تمرد مي كردند به تاخت و تاز ايشان دستور مي داده است .
اين ضديت ، ناشي از ان است كه بر اساس حدس و گمان قريب به يقين ، ايلات فارس يعني لر ، شول و كرد جزو سپاهيان شاه منصور يعني اخرين پادشاه آل مظفر و هم چنين از طرفداران وي بوده است و از اين منظر در ان مناطق با لشكر امير تيمور درگيري ايجاد مي كرده اند .چون اين پادشاه رشيد ، شاه منصور ، با امير تيمور در روستاي گويم (در 20 كيلومتري شمال غرب شيراز) جنگ مي كند و شخصا قلب اطرافيان امير تيمور را مي شكافد و دو ضربه شمشير به امير تيمور مي زند و فرار مي كند و سپس كشته مي شود ، امير تيمور دستور سركوبي ايلات مذكور را مجددا صادر مي كند و حتي اميرزاده عمر شيخ ، فرزند امير تيمور كه كمي ديرتر از پدر،راه شيراز را در پيش مي گيرد ، برحسب نوشته شرف الدين علي يزدي ، پس از قتل شاه منصور :
«و امير زاده عمرشيخ كه در عقب مانده بود ، برحسب فرمان قضا جريان اغرق را سر كرده مي امد و هرجا كه به متمردان و مفسدان لر و شول و كرد مي رسد غارت مي كرد و در حيز ضبط مي اورد و چون از نوبنجان (نوبندگان هم اكنون روستايي است از شهرستان نوراباد ممسني ) گذشته به كازرون رسيد ،از حضرت صاحبقران فرمان آمد ، همانجا توقف كرده ، آن نواحي را ضبط نمايد.»
آگاهيهاي ما تا سده هشتم نسبتا مناسب بود اما از اين سده به بعد فقط يك خبر و واقعه از كردان پارس داريم و ديگر در هيچ اثر نوشتاري ، هيچ ذكري از كردان پارس نشده است .
اين خبر هم اين مي باشد كه :
پس از پيروزي امير تيمور در فارس ، افراد و سپاهيان شول و كرد فارس جزو لشكريان تيمور مي شوند و همراه اميرزاده اسكندر ، اصفهان را محاصره مي كنند ، ولي در حين محاصره تعدادي از اكراد و لشكريان شول و كرد با اميرزاده اسكندر مخالفت مي كنند و بدون جنگ به شيراز بر ميگردند.
منبع:www.zanganeh.blogfa.com
یک شنبه 8 بهمن 1391برچسب:جنگ ایران و اعراب,مردمان کرد پس از اشغال پارس توسط اعراب,سرنوشت کرد,کردها,کرد, :: 18:2 :: نويسنده : آرمن کردی
به نام خدا: می خوام تو این وبلاگ درباره عشایر کرد و کوچ آنها توضییح مختصری بدم. در حدود پنج نصل پیش بعضی از عشایر کرد کرمانشاه به دلیل گرفتن مالیات زیاد توسط حکومت وقت تصمیم به مهاجرت کردن گرفتند. قسمت اعظمی از این ایل ها به کردستان عراق مهاجرت کردند و دیگر طوایف مهاجر نیز به استان های مختلف ایران مهاجرت کردند.یکی از این ایل ها به نام ایل زنگنه به جنوب ایران مهاجرت کرد.قسمتی از این ایل به همراه یکی از ایل های ترک قزل باش به استان بوشهر مهاجرت کردند.قزل باشها در نزدیکی شهر برازجان ساکن شدند. قسمتی از ایل زنگنه نیز به استان بوشهر به شهرستانهای دشتستان و دشتی مهاجرت کردند.در شهرستان دشتی در نزدیکی شهر کاکی کنونی در کنار روستای چاه حسین جمال ساکن شدند.بعضی از کردها در روستای چاه حسین جمال ساکن شدند و قسمت اعظمی نیز در کنار این روستا سکنا گزیدند. این روستای جدید توسط مردم روستاهای نزدیک کردوها مشهور بود که کم کم به کردوان تغیر نام داد.البته در روستاهای دیگری از استان بوشهر نیز کردهای زنگنه ساکن شدند مثل روستای دهرود دشتستان. روستای دهرود در بخش ارم دشتستان قرار دارد و حدود 7000 جمعیت دارد.اسم آن به خاطر اینکه در کنار یک رود پر آب(در زمان قدیم)به وجود آمده انتخاب شده است. در قسمت دیگری محل زندگی کردهای مهاجر در استان های دیگر را توضیح داده ایم.که از شما دعوت میکنیم این مطالب را نیز بخانید. منابع: 1-ایل‌ها و طایفه‌های عشایری کرد ایران. علی میرنیا. ناشر نسل دانش. ایران. ۱۳۶۸ 2-عبدالله شهبازی، مقدمه‌ای بر شناخت ایلات و عشایر، تهران: نشرنی، ۱۳۶۹ 3-جمشید صداقت کیش: کوردان پارس و کرمان سال۱۳۸۱ 4-ایوانف، نکته‌هایی دربارهٔ کردها ج. ۱ 5-تاریخ افشار - میرزا رشیدادیب الشعرا -
ادامه مطلب ...   |
تبادل
لینک هوشمند
